Bouwen aan zelfvertrouwen

Wat is zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen is het vertrouwen in je eigen kunnen en wie en hoe je bent als persoon. Zelfvertrouwen kan per definitie opgedeeld worden in twee subcategorieën. Ten eerste is er zelfvertrouwen als waardigheid, wat ongeveer hetzelfde betekent als je zelfwaarde (of zelfbeeld). Ten tweede bestaat zelfvertrouwen ook als vaardigheid. Dit houdt in dat je gelooft in je eigen kunnen en in je vaardigheden om bepaalde doelen te bereiken.

Volgens Marijke is geloven in jezelf één van de belangrijkste bouwstenen voor je ontwikkeling. Wanneer je je een mislukkeling voelt, houdt dat je tegen om vooruit te gaan. Zelfvertrouwen is daarnaast ook essentieel omdat het je motiveert te doen wat je kan en het is een buffer tegen stress en kritiek van anderen.

Ons zelfvertrouwen wordt beïnvloed door een aantal factoren: de druk die ouders opleggen, de druk die de school uitoefent, de druk van je vrienden, je sociale omgeving (de prestatiemaatschappij) en de druk die je jezelf oplegt.

Iemand met voldoende zelfvertrouwen heeft vaker een positief zelfbeeld, gelooft in zichzelf, durft zich kwetsbaar op te stellen, durft uitdagingen aan te gaan en durft fouten te maken.

Iemand met weinig zelfvertrouwen zal negatiever naar het leven of gebeurtenissen kijken of zich vergelijken met de idee dat anderen het beter hebben (financieel, uiterlijk, kennis, …). In het algemeen gaat weinig zelfvertrouwen vaak ook gepaard met onder andere faalangst, perfectionisme of FOMO (fear of missing out).

“The quickest way to acquire self-confidence is to do exactly what you are afraid to do”

Hoe kan ik zelf mijn zelfvertrouwen een boost geven?

• Stel uitdagende, maar realistische doelen aan jezelf. Stel eventueel subdoelen op.
• Let op je lichaamstaal (rechte rug, stevig staan).
• Draag kledij waar je je goed in voelt.
• Probeer jezelf niet te vergelijken met anderen. Iedereen heeft wel iets waarover hij onzeker is. Het is niet omdat iemand veel zelfvertrouwen uitstraalt, dat het ook effectief zo is.
• Oefen een spreekbeurt op voorhand voor de spiegel of bij een van je ouders.
• Probeer opnieuw en geef niet op als iets niet meteen lukt.
• Probeer eens de techniek van ‘innerlijke zelfspraak’. Het vraagt een beetje oefening om je bewust te zijn van wat je innerlijk tegen jezelf zegt, maar als je focust op positieve boodschappen dan kan dat ervoor zorgen dat je zelfvertrouwen een boost krijgt (zeg voor je aan het examen begint tegen jezelf: ‘het gaat me lukken!’ of geef jezelf eens een complimentje: ‘die T-shirt staat me eigenlijk heel goed!’).

Hoe kan ik als ouder het zelfvertrouwen bij mijn kind bevorderen?

• Wijs je kind niet af als het met een vraag of idee komt. Probeer het te stimuleren om te reflecteren over wat het zegt (‘ik wil later piloot worden!’ kan je best beantwoorden met ‘wauw, dat lijkt me inderdaad heel leuk, wat moeten piloten dan precies allemaal kunnen?’ in plaats van ‘dat gaat jou toch nooit lukken!’).
• Laat je kind elke dag iets opschrijven waarop het trots was. Je kan een dagboek aanleggen of elke dag een briefje in een doosje stoppen.
• Probeer je kind te stimuleren om te doen wat het kan. Als je dit zo naar hem/haar communiceert, dan zal het ook niet het gevoel hebben dat er een druk wordt opgelegd om een bepaalde prestatie te leveren.
• Reduceer je kind niet tot een gedrag dat het heeft gesteld (zeg: ‘het is niet fijn dat je dat hebt gedaan’ in plaats van ‘wat ben jij een stom kind’).
• Laat je kind vrij om fouten te maken, maar wees wel de veilige haven waar het kan op terugvallen.

Hoe kan ik als coach het zelfvertrouwen bij mijn leerling bevorderen?

• Spreek in termen van oplossingen in plaats van beperkingen.
• Geef af en toe een compliment en spreek uit dat je gelooft in je leerling.
• Geef feedback op het proces en niet de uitkomst van wat je leerling doet.
• Geef je leerling voldoende inspraak tijdens de lessen (Wat vind jij van deze toets? Hoe zou je het anders kunnen doen?).
• Beloon ook deeltaken (als je leerling bijvoorbeeld al twee van de tien oefeningen heeft gemaakt).

Meer weten?

Bouwen aan zelfvertrouwen, als tiener anders denken over jezelf, Marijke Bisschop. Uitgeverij Lannoo, 2004.

https://ed.ted.com/lessons/3-tips-to-boost-your-confidence-ted-ed

https://www.ted.com/talks/rita_pierson_every_kid_needs_a_champion?language=nl